Tuy không nguy hiểm tức thì, nhưng nếu không được phòng ngừa và điều trị kịp thời, tê bì chân tay có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn.
Tê bì chân tay là gì?
Tê bì chân tay là hiện tượng cảm giác da bị tê rần, kiến bò, kim châm, hoặc mất cảm giác ở một hoặc nhiều vị trí ở tay và chân. Đây là tình trạng khá phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu tê bì chân tay xảy ra thường xuyên hoặc kéo dài, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn.
Tê bì tay chân thường chỉ là phản ứng tạm thời do tác động ngoại sinh, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn.
Nguyên nhân gây tê bì chân tay?
Có rất nhiều nguyên nhân gây tê bì chân tay, bao gồm:
- Thiếu máu não: Khi não bộ không nhận đủ lượng máu cung cấp oxy và dưỡng chất, các tế bào thần kinh sẽ bị thiếu hụt oxy, dẫn đến tê bì chân tay.
- Rối loạn thần kinh: Một số bệnh lý thần kinh có thể gây tê bì chân tay như: hội chứng ống cổ tay, thoát vị đĩa đệm, viêm đa dây thần kinh, bệnh xơ cứng rải rác, bệnh Guillain-Barré.
- Bệnh lý tim mạch: Một số bệnh tim mạch như đau tim, đột quỵ, bệnh van tim, rối loạn nhịp tim có thể gây ra tình trạng tê bì chân tay do ảnh hưởng đến lưu thông máu.
- Tiểu đường: Khi lượng đường trong máu cao kéo dài, có thể gây tổn thương dây thần kinh, dẫn đến tê bì chân tay, đặc biệt là ở các chi dưới.
- Thiếu vitamin: Thiếu vitamin nhóm B, đặc biệt là vitamin B12, có thể dẫn đến tê bì chân tay do ảnh hưởng đến chức năng thần kinh.
- Mang thai: Ở phụ nữ mang thai, tê bì chân tay thường do thai nhi chèn ép dây thần kinh hoặc mạch máu. Tình trạng này thường tự khỏi sau sinh.
- Chấn thương: Chấn thương ở tay, chân hoặc cột sống có thể gây tổn thương dây thần kinh, dẫn đến tê bì.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc hóa trị liệu, thuốc chống co giật, thuốc chống lao,... có thể gây tê bì chân tay như một tác dụng phụ.
- Lối sống: Ngồi hoặc đứng sai tư thế trong thời gian dài, lười vận động, thường xuyên mang vác vật nặng, hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho người bị tê bì chân tay
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và phòng ngừa tê bì chân tay. Người bị tê bì chân tay nên chú ý bổ sung đầy đủ các dưỡng chất sau:
- Vitamin nhóm B: Vitamin B1, B6, B12 có tác dụng quan trọng trong việc bảo vệ và phục hồi chức năng thần kinh. Các thực phẩm giàu vitamin B bao gồm: thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh,...
- Omega-3: Omega-3 có tác dụng chống viêm, giảm đau và cải thiện lưu thông máu. Các thực phẩm giàu omega-3 bao gồm: cá hồi, cá thu, cá ngừ, quả óc chó, hạt chia,...
- Magiê: Magiê giúp thư giãn cơ bắp và giảm co thắt cơ. Các thực phẩm giàu magiê bao gồm: chuối, hạnh nhân, sô cô la đen, rau bina,...
- Vitamin E: Vitamin E có tác dụng chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương. Các thực phẩm giàu vitamin E bao gồm: dầu hướng dương, hạnh nhân, bông cải xanh,...
Bổ sung các thực phẩm chứa Omega-3, Vitamin nhóm B,... có lợi cho người thường bị tê bì chân tay.
Ngoài ra, người bị tê bì chân tay cũng cần hạn chế sử dụng các thực phẩm có thể làm nặng thêm tình trạng tê bì như: rượu bia, đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều đường, đồ ăn nhiều muối.
Phòng ngừa tê bì chân tay sao cho hiệu quả?
- Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên, kiểm soát cân nặng, hạn chế căng thẳng, bỏ hút thuốc lá và ngủ đủ giấc để cải thiện chức năng thần kinh.
- Ngồi và đứng đúng tư thế: Khi ngồi, hãy đảm bảo lưng thẳng, hai chân đặt phẳng trên sàn và cổ tay thẳng hàng với khuỷu tay. Khi đứng, hãy giữ cho vai thả lỏng, hai chân dang rộng bằng vai và đầu gối hơi cong.
- Tránh mang vác vật nặng: Mang vác vật nặng có thể gây áp lực lên dây thần kinh, dẫn đến tê bì. Nếu bạn phải mang vác vật nặng, hãy chia nhỏ trọng lượng thành nhiều phần và sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như xe đẩy hoặc xe kéo.
- Sử dụng dụng cụ hỗ trợ phù hợp: Sử dụng bàn phím và chuột có thiết kế công thái học, đeo găng tay khi làm việc với hóa chất hoặc dụng cụ rung, sử dụng gối kê cổ khi ngủ,...
- Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn: Nếu bạn mắc các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn nhịp tim,... hãy điều trị và kiểm soát tốt để giảm nguy cơ tê bì chân tay.
- Thăm khám bác sĩ định kỳ: Việc thăm khám bác sĩ định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý tiềm ẩn có thể gây ra tê bì chân tay.
Điều trị tê bì chân tay cần chú ý gì?
Điều trị tê bì chân tay cần được thực hiện dựa trên nguyên nhân gây ra. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây tê bì chân tay, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị y khoa do bác sĩ chỉ định, bạn có thể áp dụng một số cách điều trị tê bì chân tay đơn giản tại nhà.
- Chườm nóng: Dùng khăn ấm hoặc túi sưởi ấm chườm lên vùng bị tê bì trong khoảng 15-20 phút, vài lần mỗi ngày. Nhiệt độ ấm sẽ giúp giãn cơ, tăng cường lưu thông máu và giảm đau.
- Chườm lạnh: Dùng túi chườm lạnh hoặc đá viên bọc trong khăn chườm lên vùng bị tê bì trong khoảng 10-15 phút, vài lần mỗi ngày. Lạnh sẽ giúp giảm đau, giảm viêm và sưng tấy.
- Massage nhẹ nhàng vùng bị tê bì bằng tay hoặc dụng cụ massage chuyên dụng. Massage giúp tăng cường lưu thông máu, giảm co thắt cơ và cải thiện khả năng vận động. Bạn nên massage theo hướng từ dưới lên trên, từ xa đến gần, tránh massage quá mạnh hoặc quá lâu có thể gây tổn thương.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng thực phẩm chức năng phù hợp có thể hỗ trợ cải thiện tê bì chân tay hiệu quả. Một số sản phẩm chứa Vitamin nhóm B, Vitamin E, Omega-3 hoặc Magiê,... có thể hỗ trợ lưu thông máu, tăng cường sức khỏe xương khớp, tim mạch, từ đó giảm bớt tê bì chân tay.
